روابط منبع و مخزن در گندم تحت تاریخ های کاشت در خوزستان

به ­منظور بررسی تاثیر روابط فیزیولوژیکی و مواد فتوسنتزی در شرایط تنش گرمای انتهای فصل بر عملکرد و اجزای عملکرد رقم چمـران 2 گندم، آزمایشی در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهواز در سال زراعی 94-1393به­ صورت کرت­ های خرد شده بر پایه طرح بلوک­ های کامل تصادفی در سه تکرار اجرا گردید. کرت ­های اصلی شامل: دست­ کاری اجزای منبع و مخزن در چهار سطح (حذف دو برگ بالایی، حذف برگ پرچم، حذف کامل سنبلچه­ های یک طرف سنبله و شاهد بدون حذف برگ) و کرت­ های فرعی شامل زمان­ های مختلف کاشت در سه سطح (اول آذر ماه، 15 آذر ماه و اول دی ماه سال 1393) بودند. نتایج نشان داد که حذف برگ بر تعداد دانه در سنبله، وزن هزار دانه، عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک و شاخص برداشت اثر معنی ­داری داشت. تاریخ کاشت نیز بر تعداد سنبله در مترمربع، تعداد دانه در سنبله، وزن هزار دانه، عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک و شاخص برداشت تاثیر معنی ­داری داشت. اثر متقابل حذف برگ و تاریخ کاشت بر تعداد دانه در سنبله، وزن هزار دانه، عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک و شاخص برداشت تاثیر معنی­ داری نشان داد. بیشترین عملکرد دانه (میانگین 5691 کیلوگرم در هکتار) در شرایط عدم محدودیت منبع و مخزن (تیمار شاهد) در تاریخ کاشت اول و در شرایط کاشت به هنگام رخ داد چراکه دوره پر شدن دانه با تنش گرمای انتهای فصل مواجه نشده و حداکثر بهره ­برداری از منابع فتوسنتزی صورت گرفته است. کمترین عملکرد دانه (2123 کیلوگرم در هکتار) در کاشت سوم و دیر هنگام و نیز تیمار حذف سنبلچه­ های یک طرف سنبله در شرایط محدودیت منبع مواد فتوسنتزی و برخورد مرحله رسیدگی با گرما حاصل شد.